Voetbal achter het voormalige IJzeren Gordijn
PROLETARIAAT AAN DE BAL
Achtergrond pagina van het boek Proletariaat aan de bal - voetbal achter het voormalige IJzeren Gordijn. Via deze speciale pagina heb je toegang tot achtergrond informatie bij het boek. We wensen je veel lees en kijkplezier!
HOOFDSTUK 1 - FERENCVÁROS
Pag. 43 - FAN IN DE VOETSPOREN VAN PUSKÁS
"...Na de publicatie van dat artikel werden de Engelsen woedend. Ze beweerden een betere club te hebben dan de winnaar van de Hongaarse competitie. Vervolgens speelde de winnaar van de Engelse competitie, Wolverhampton Wolves, een wedstrijd tegen de Hongaarse kampioen. De Wolves wonnen de wedstrijd met 3-2 en riepen zichzelf uit tot wereldkampioen...." [Website Herdenking Wolverhampton Wanderers]
Pag. 61 - INTERVIEW MARK OTTEN
"...In juni 2011 ging de 26-jarige N.E.C. middenvelder Mark Otten het grote avontuur aan bij Ferencváros. Hij veroverde snel een basisplaats, werd aanvoerder en kreeg ook het Hongaars onder de knie..." [Youtube - Ferencváros-Ulisses Fc Európa Liga]
HOOFDSTUK 2 - DYNAMO KYIV
Pag. 76 - DE DODENWEDSTRIJD
"...In het door de nazi’s bezette Kyiv vond in 1942 een van de meest beruchte en omstreden voetbalwedstrijden uit de geschiedenis plaats. Een Oekraïens team, FC Start, dat voornamelijk bestond uit voormalige voetballers van Dynamo Kyiv en bakkers, speelde een wedstrijd tegen een Duits militair team, Flakelf..." [Youtube - The Death Match]
Pag. 78 - PROFIEL: JEREMAIN LENS
"...Jeremain Lens was lange tijd de enige Nederlander die bij Dynamo Kyiv speelde. Lens kwam in de zomer van 2013 van PSV naar Dynamo en tekende een contract voor vier jaar. Hij beschouwde de overstap naar de Oekraïense club als een ‘stap voorwaarts’ in zijn carrière. De Nederlandse international stelde dat Dynamo in Europa als een sterkere ploeg werd beschouwd dan zijn voormalige Nederlandse clubs, en wees op de goede vertegenwoordiging van Oekraïense teams in Europese competities. Zijn transfersom van PSV naar de ‘wit-blauwen’ zou negen miljoen euro bedragen..." [Wikimedia]
HOOFDSTUK 3 - DINAMO ZAGREB
Pag. 84 - DE VOETBALWEDSTRIJD DIE EEN OORLOG ONTKETENDE
"...Zondagmiddag, 14 september 2025. Dinamo Zagreb treft die avond HNK Gorica in een thuiswedstrijd in het Maksimirstadion. Fans verzamelen zich al vroeg in de talloze cafés en restaurants op de Maksimirska Ceste, de boulevard die leidt naar de imposante betonnen bak. De sfeer is gemoedelijk op deze warme nazomerdag. Opvallend veel jonge mannen, en een enkele vrouw, gekleed in het zwart: de Bad Blue Boys, de ultra’s van Dinamo..." [Youtube - Peacefull Football Match]
Pag. 100 - INTERVIEW DENNIS GYAMFI
"...Geboren in Leiderdorp, als jonge voetballer opgeleid in het Verenigd Koninkrijk bij de voetbalacademies van Brentford en later Leicester City, begon Dennis Gyamfi zijn seniorencarrière als nauwelijks achttienjarige bij Dinamo Zagreb, waar hij het seizoen 2021-2022 basisspeler was in het Onder-21 elftal. Inmiddels speelt hij voor Beerschot in de Challenger Pro League, het tweede niveau in België...." [Youtube - Dennis Gyamfi]
HOOFDSTUK 4 - STEAUA BOEKAREST
Pag. 113 - DE HELD VAN SEVILLA
"...Helmuth Duckadam, de Held van Sevilla, dankt zijn faam aan de vier penalty’s die hij stopte in de penaltyserie in de finale tegen FC Barcelona in de Europa Cup I, voorloper van de Champions League. De wedstrijd in Sevilla was na verlenging geëindigd in 0-0 en dus moesten penalty’s de beslissing brengen. De goalie van het legerteam Steaua Boekarest hield de eerste vier penalty’s van Barça’s sterrenteam tegen, genoeg om de cup met de grote oren mee naar Roemenië te nemen..." [Youtube]
Pag. 116 - UTA ARAD
"...UTA Arad schakelde in 1970 Feyenoord uit in de eerste ronde van de Europa Cup I. Feyenoord, met onder andere aanvoerder Rinus Israël, Coen Moulijn en Ove Kindvall, gecoacht door Ernst Happel, had in mei dat jaar nog de beker met de grote oren gewonnen. Het werd 1-1 in Rotterdam en 0-0 in Arad, en Florian Dumitrescu’s doelpunt in de heenwedstrijd besliste wie zich volgens de uitdoelpuntenregel kwalificeerde..." [Youtube]
Pag. 128 - DOAR DINAMO
"...Voorafgaand aan de wedstrijd had de flamboyante FCSB-eigenaar Gigi Becali opdracht gegeven voor een tifo, om te vieren dat de club dertig jaar geleden de enige Champions League-titel in het Roemeense voetbal won... Ze volgden de instructies en vormden zo een mozaïek met een boodschap die niets te maken had met Steaua’s prestatie uit 1986: ‘Doar Dinamo București (Alleen Dinamo Boekarest)’ stond er te lezen in de stadionchoreografie..." [Youtube]
Pag. 134 - PROFIEL: NICANDRO BREEVELD
"...Roemeense voetballiefhebbers denken met weemoed terug aan Nicandro Breeveld. De in Paramaribo geboren middenvelder speelde maar liefst acht seizoenen in Roemenië..." [Video Nicandro Breedveld]
HOOFDSTUK 5 - CSKA SOFIA
Pag. 145 - CSKA SOFIA, AARTSRIVAAL LEVSKI EN LOEDOGORETS
"...Toch zijn het CSKA en Levski die elkaars grote rivalen zijn. Zij strijden samen al decennia om nationale titels en bekers. Na CSKA werd Levski het vaakst kampioen (26x) en heeft het zelfs vaker de Bulgaarse beker gewonnen (eveneens 26x). Levski bereikte ook verschillende keren de kwartfinales van de Europa Cup II en de UEFA Cup..." [Youtube - CSKA - Levski 2:1 Bulgarian Cup Final]
Pag. 147 - CSKA SOFIA, AARTSRIVAAL LEVSKI EN LOEDOGORETS
"...Ook Pantschevski herinnert zich de legendarische Europacup I-wedstrijden tegen Liverpool goed. Hij was bij de thuiswedstrijd in Sofia. Na de met 0-1 verloren wedstrijd in Liverpool gaf hij zijn club een goede kans om de halve finales te halen. ‘Maar toen het ver in de tweede helft nog altijd 0-0 stond dacht ik dat het gedaan was. Het was echt een wonder...[Youtube]
Pag. 154 - DE DERBYSTAD
"...De Eeuwige Derby van het Bulgaarse voetbal is de naam van de lokale
derby tussen de twee populairste en succesvolste voetbalclubs van Sofia
en Bulgarije: Levski Sofia en CSKA Sofia. De rivaliteit is volgens sommigen
de tweede grootste derby van Oost-Europa, na de strijd der eeuwige rivalen in Belgrado: Rode Ster en Partizan..." [Youtube]
HOOFDSTUK 6 - RODE STER BELGRADO
Pag. 169 - DE DELIJE
"...Robert Prosinečki schoot de eerste penalty vol vertrouwen binnen, terwijl de eerste nemer van Marseille, Manuel Amoros, zijn schot gekeerd zag worden door doelman Stevan Stojanović. De overige vier penaltynemers van Rode Ster...benutten hun strafschoppen, waarmee ze de beslissende 5-3 overwinning in de penalty shootout veiligstelden en de eerste Europacuptitel van de club binnensleepten..." [Youtube]
Pag. 172 - DE EEUWIGE DERBY
"...Een van de meest legendarische Eeuwige Derby’s is de spectaculaire 7-1 overwinning van Partizan op Rode Ster in seizoen 1953-1954 van
de Joegoslavische Eerste Liga. Deze overwinning op 6 december 1953
staat nog altijd te boek als de grootste zege in de geschiedenis van de derby..." [Youtube]
Pag. 177 - PROFIEL: MITCHELL DONALD
"...Mitchell Donald arriveerde in augustus 2015 bij Rode Ster Belgrado op huurbasis van het Russische Mordovia Saransk. De overstap van een Nederlandse speler met een Ajax-achtergrond naar de Servische competitie werd gezien als onconventioneel, maar Donald vond snel zijn draai..." [Youtube]
Pag. 182 - PROFIEL: MANGUP MILKO
"...Milko Djurovski maakte op 16-jarige leeftijd zijn debuut in het eerste elftal van Rode Ster. Djurovski maakte deel uit van het team dat in de jaren ’80 een prominente rol speelde in het Joegoslavische voetbal. Zijn periode bij Rode Ster vormde de basis voor zijn reputatie als een getalenteerde en onvoorspelbare aanvaller..." [Youtube]
HOOFDSTUK 7 - SJACHTAR DONETSK
Pag. 191 - VOETBAL IN BALLINGSCHAP
"...Het gevaar werd onderstreept toen Sjachtars ultramoderne thuisstadion,
de Donbas Arena, schade opliep door beschietingen. Nu hun stad een slagveld werd en onder separatistische controle kwam, werd de club gedwongen te verkassen om de veiligheid van haar spelers en staf te waarborgen... Sjachtar verplaatste aanvankelijk haar hoofdkantoor naar Kyiv en speelde haar thuiswedstrijden ver naar het westen, in Lviv, op ongeveer duizend kilometer van Donetsk..." [Youtube]
Pag. 198 - MIJNWERKERSCLUB
"...Zeven minuten in de verlenging kreeg de Kroaat Darijo Srna een lage voorzet vanaf rechts bij Jadson, die de bal koelbloedig langs Tim Wiese schoot en zo de beslissende treffer scoorde. Daarmee stelde hij de 2-1 overwinning en de allereerste grote Europese trofee van de club veilig. ‘Ze waren al bezig met de bouw van het nieuwe stadion aan de overkant’, herinnert clublegende Darijo Srna zich. ‘Ik denk dat het voorbestemd was dat we met de UEFA Cup in het nieuwe stadion zouden stappen..." [Youtube]
HOOFDSTUK 8 - FC SHERIFF TIRASPOL
Pag. 221 - DE REUZENDODER UIT TIRASPOL
"...De straten van de Moldavische hoofdstad stonden vol met auto’s met Transnistrische nummerplaten, hotels in het centrum waren volgeboekt en de cafés rond het stadion deden goede zaken. Het Zimbru Stadion (capaciteit: 10.400) was compleet uitverkocht. Fans zonder kaartje bekeken de wedstrijd vanaf de bovenste verdiepingen van de hoge flats rond het stadion..." [Instagram]
Pag. 227 - INTERVIEW JEREMY DE NOOIJER
"...Jeremy de Nooijer speelde van 2017 tot en met 2019 bij Sheriff Tiraspol. De verdedigende middenvelder kwam tot 23 wedstrijden, waarin hij een keer scoorde. ‘Ja, was een leuke tijd..." [Youtube]
PROLETARIAAT AAN DE BAL
Voetbal achter het voormalige IJzeren Gordijn
Proletariaat aan de bal kijkt naar voetbal achter het voormalige IJzeren Gordijn. Frank Elbers reist langs stadions, spelers en supporters in Oost-Europa en onderzoekt hoe politiek en identiteit het spel beïnvloeden. Het boek vertelt over clubs als Dynamo Kyiv, Steaua Boekarest en Rode Ster Belgrado, de rol van bekende spelers en coaches, en het voetballen in moeilijke omstandigheden. Bestel nu